روش های تدفین در حوضه ی رود کر از آغاز دوره ی تاریخی تا ورود اسلام

حوضه ی رود کُر یکی از نخستین استقرار های روستانشینی در فارس مرکزی می باشد که اوج شکوفایی آن در«تل باکون» در نزدیکی تخت جمشید است که، امروزه در دنیای باستان شناسی شناخته شده است. در دوره عیلامی شهر شاهی انشان در کنار این رود کلید شرق فلات ایران شناخته می شده که واسط دشت بین النهرین و سرزمین های شرقی بوده است. در دوره تاریخی دو شاهنشاهی بزرگ هخامنشی و ساسانی از کناره این رود و دشت مرودشت سر برآوردند. اهمیت این تمدّن ها نشان می دهد که فرهنگ و رسوم های متفاوتی در حوضه ی این رود شکل گرفته که یکی از ویژگی های بارز آن چگونگی نحوه تدفین ها می باشد.در دوره پیش از تاریخ عموماً تدفین ها در کف خانه ها و یا نزدیک محل استقرار به همراه جسد کامل در خاک دفن می گردید. با بوجود آمدن شاهنشاهی هخامنشی ابتدا آرامگاه هایی در سطح دشت و سپس شکل گیری گوردخمه ها در دل صخره ها نمودار شد که نمونه بارز آن مقابر شاهی نقش رستم است. گورهای حفره-سنگی و صخره ای که بیشتر آن ها در کوهستان بالای تخت جمشید شکل گرفته نیز از جمله تدفین های این دوره است که به مردمان عادی تعلّق داشته است. در دوره فرا هخامنشی و اشکانی تدفین های حوضه-ی رود کُر معطوف به گورهای تابوتی شکل، خمره ای و گوردخمه هایی می شود که به تقلید از آرامگاه های شاهی نقش رستم و تخت جمشید بنا شده است. به احتمال زیاد این گوردخمه ها متعلّق به شاهان محلی و یا روحانیان بلند پایه بوده است. با گسترش دین زرتشتی در دوره ساسانی و مقدّس شدن برخی عناصر همچون خاک، پیروان این دین سعی بر آن داشتند تا جسد یا نَسو که آلوده می نمود را از این عناصر مقدّس به دور نگاه دارند، به همین خاطر تدفین هایی همچون استودان ها، گورهای هاونی، دخمک ها، گورهای حوض مانند و میل گورها شکل گرفت که استخوان متلاشی شده شخص درگذشته را در آن می نهادند. در این پژوهش سعی بر این شده تا بدانیم اشکال مختلف تدفین در حوضه ی رود کر از چه مولفه هایی تأثیر پذیرفته و مطالعه اشکال مختلف تدفین چه نقشی در بازسازی عقاید و سنت های مردمان این ناحیه داشته و تدفین های شکل گرفته بیانگر چه مفاهیم و موضوعاتی در رابطه با دنیای پس از مرگ می باشد.